HDP Eş Genel Lider Yardımcısı Tayip Temel, 14 Mayıs ve 28 Mayıs seçimlerinin akabinde hem ittifak içerisinde hem partisi içerisinde başlayan tartışmaları kıymetlendirdi.
Artı Gerçek’ten İrfan Aktan’ın sorularını yanıtlayan Temel, TİP’in partisel korku ve çıkarlarını temel alarak tek çatı altında seçime girmeyi reddettiğini ve bunun tabana yansıdığını söyledi. Cumhurbaşkanlığı seçiminde aday çıkarmaları durumunda günah keçisi olacaklarını tabir eden Temel, “HDP Türkiye’nin batısında fazla Kürt, doğusunda az Kürt olmakla eleştiriliyor” dedi.
‘İTTİFAK SEÇİM TAKVİMİNE İNDİRGENDİ VE BU TABANA DA YANSIDI’
Tayip Temel’in röportajından bir kısım şöyle:
Baskılar, engellemeler bir yana, Emek ve Özgürlük İttifakı’nın hedeflenen sinerjiyi yakalayamamasından ve son seçimlerde yüzde 10,56’da kalmasından nasıl bir sonuç çıkarıyorsunuz?
Peşinen söylemeliyim ki ittifakları, genel siyasetleri şuralar, kurullar yürütür. Bu tartışmalar sistemlerde yürütülür, o halde karara dönüşür. HDP olarak bu ittifakı seçimler için değil, zulme, zorbalığa karşı birlikte durma, Kürdün, işçinin, ezilenin hakkını savunma gayesiyle kurmuştuk. Ama sonuçta eksikliklerimiz, yetersiz değerlendirmelerimiz, kusurlarımız oldu. Bu nedenle de iş uğraş birliğinden saptı ve seçim odaklı bir temsil tartışmasına dönüştü. Seçimde hisse alma-pay verme ilgisine girmemeyi başarmalıydık.
Bunu neden başaramadınız?
HDP çok bileşenli bir parti, Emek ve Özgürlük İttifakı da farklı siyasi partilerden oluşuyor. HDP tüm bileşenlerinin onayı, ortak iradesi sonucunda, gayret birliğini daha da büyütmek, genişletmek hedefiyle Emek ve Özgürlük İttifakı’nda yer aldı. HDP ittifaka öncülük ederken bunu katiyen seçim odaklı, sandalye paylaşımı hesaplarına dayanan bir yapı olarak düşünmedi. Hatta her bileşenimiz ve tüm heyetlerimiz bu hususta son derece uyarıcı oldu. Bu ittifak, Türkiye’deki demokrasi güçlerinin tümünün tabanlarını bir ortaya getirmek, alandaki örgütlenmeyi genişletmek ve çabayı yükseltmek için oluşturuldu. TBMM bu gayret alanlarından yalnızca bir tanesi. Ama seçim yaklaştıkça ve kimi yanlış tartışmalardan sonra bu ittifak seçim takvimine indirgendi ve bu tabana da yansıdı. Bunda TİP’in bizim HDP olarak bütün itiraz, tenkit ve tekliflerimize karşın tek listede seçime girmeyi reddetmesinin hissesi büyük.
‘TİP PARTİSEL KAYDI VE ÇIKARLARINI TEMEL ALDI’
Neden?
Çünkü TİP daha çok partisel dert ve çıkarlarını temel alarak tek çatı altında seçime girmeyi reddetti. Bir sefer öncelikle TİP’in, mevcut durum karşısında çaba iştiraki tabanını tahrip ettiği için ve iki tabanı birbirinden uzaklaştırdığı gerçeğinden hareketle bir kıymetlendirme, özeleştiri vermesi gerektiğini düşünüyorum. HDP’nin ilgili konseylerinin da TİP’in bu kararını kabul etmek yerine öteki seçenekleri zorlamamış olmanın özeleştirisini vermesi gerekiyor. Bu özeleştiri sürecinin ise TİP ve HDP tabanlarında oluşan aykırılığın giderilmesi tarafında işlevselleştirilmesi lazım.
Peki başka listelerle seçime gitmek neye yol açtı? Ortak listeyle gidilseydi Emek ve Özgürlük İttifakı yüzde 10,56’nın üstünde oy alır mıydı?
Getirisi ve götürüsü üzerine etraflıca tartışmamız gerekir. Lakin farklı liste üzerinden yürütülen tartışmaların, bu nedenle tabanlarda oluşan tansiyonun yaşanmaması bile başlı başına bir muvaffakiyet olacaktı. İttifak olarak bizi geleceğe daha güçlü taşıyacak olan tabanda bir sinerjinin oluşmasıydı. Halbuki zıddı bir tesir yaptı ve tartışmalar seçim gününe kadar devam etti. Bu süreç yeterli yönetilmedi. Halbuki kaybetsek de, kazansak da birlikte uğraş etme motivasyonunu kırmayacak bir his ortamı yaratmamız gerekiyordu. Uğraş paydaşlığı zedeleneceğine, seçimde bu türlü bir birlikteliğin olmaması çok daha uygun olurdu.
Fakat sonuçta TİP ve HDP tabanlarında toplumsal medyaya da yansıyan bir kırgınlık oluştu. Bu kırgınlığın sorumlusu da Emek ve Özgürlük İttifakı olarak sizlersiniz. Artık ittifak yahut HDP ve TİP olarak bu tansiyonu gidermek için nasıl bir efor içine gireceksiniz?
Şu an karşımızda seçimi kazanmış ve Türkiye’deki muhalif güçlerin tümünü iç tartışmalara gömmüş bir iktidar var. İktidar, muhalefet olarak içimizdeki tartışmaları çeşitli metotlarla manipüle ederek mahallî seçimlerde de ipi göğüslemek istiyor. Hasebiyle bizim ittifaklardaki yanlışlarımızı, taktik ve stratejik kusurlarımızı kıymetlendirmek ve bir daha tıpkı kusurları tekrarlamamak için ittifakın bir ortaya gelmesi gerekiyor. Gerekirse günlerce tartışması gerekiyor. Halkın ikazları ve teklifleri alındıktan sonra bu tartışmalar belirli bir olgunluğa, sonuca ulaştırılabilir. Emek ve Özgürlük İttifakı’nın bütün bileşenlerinin kamuoyu karşısına çıkıp, dar partici hevesleri bir kenara bırakarak ezilenlerin ortak gayretini örme iradesine sahip olduğunu göstermesi gerektiğini düşünüyorum.
‘ADAY ÇIKARSAYDIK HDP TEK GÜNAH KEÇİSİ OLURDU’
Kendi adayınızı çıkarsaydınız ne olurdu?
Aday çıkarmamız ve Erdoğan’ın birinci tıpta seçilmesi durumunda HDP tek günâh keçisi olurdu. Ayrıyeten muhalif kamuoyunda Erdoğan’ın karşısına tek adayla çıkılması dileği baskınken, çıkaracağımız aday, potansiyelimizin çok altında oy da alabilirdi. Tüm bunları göze alarak aday çıkarsaydık da, 28 Mayıs’ta yeniden Erdoğan’ın çıkması halinde bu sonuç bize fatura edilecek, “siz aday çıkardığınız için toplumdaki sinerjiyi engellediniz” denecekti. Tahminen de en büyük yanılgımız, Erdoğan ve Kılıçdaroğlu’nu aşacak profilde bir aday belirleyememekti. Toplumun tümünün etrafında birleştiği üçüncü bir aday üzerine çalışmalar yürütüldü lakin başarılı olunamadı.
Elde ettiğiniz sonuçlar size nasıl bir yol gösteriyor? Bundan sonra HDP daha fazla Kürt partisi olmaya mı yönelecek, yoksa birebir hatta devam mı edecek?
Kürt halkının çabasının partideki temsiliyetiyle ilgili eksikliklerimizi elbette etraflıca tartışacağız. Kürt halkının hassasiyetlerinin yeteri kadar dillendirilip dillendirilmediğinin tespiti için de taban odaklı bir muhasebe ve tartışma sürecini yürüteceğiz. HDP’nin Kürt halkının taleplerine sırtını döndüğü istikametinde bir tenkit yok esasen. HDP’nin bu türlü bir yola sapması eşyanın tabiatına karşıt. Ancak dikkat edin HDP Türkiye’nin batısında fazla Kürt, doğusunda az Kürt olmakla eleştiriliyor.
Hangisi hakikat?
İkisi de hakikat, ikisi de yanlış. Bu kadar ayrıştırılmış bir toplumda, birbirinden farklı kısımların taleplerini aynı siyasi parti içinden uğraşa dönüştürmek hem çok güç, hem de çok büyük bir idare kabiliyeti gerektiriyor. Bu kabiliyeti sergilemedeki eksikliklerimize dair tenkitleri kabul ediyoruz. O yüzden daha fazla çalışacağız. Lakin böylesi bir siyasi sınırı sürdürürken arkadaşlarımızın ödediği bedellerin de göz arkası edilmemesi gerekiyor.
RÖPORTAJIN TAMAMI