Rahim ağzı kanserinin başka kanserlerden en değerli farkı, sebebinin biliniyor ve önlenebiliyor olmasıdır. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Canan Çalışkan Furtuna ‘Rahim Ağzı Kanseri Farkındalık Ayı’ kapsamında hastalıkla ilgili hayati bilgiler verdi. İşte açıklamaları…
Canan Çalışkan Furtuna
Erken yaşlarda da görülüyor
Rahim ağzı kanseri, dünyada bayanlarda göğüs, bağırsak ve akciğer kanserinden sonra dördüncü sırada görülüyor. Ülkemizde rahim ağzı kanserinin görülme sıklığı yüz binde 4.3′ cins. Daha çok 30-50’li yaşlarda görülen hastalığın son vakitlerde erken yaş kümesinde da görülme sıklığı artmıştır.
Bu belirtileri göz gerisi etmeyin
Rahim ağzı kanseri; regl dışı kanama, olağandışı vajinal kanama, cinsel bağ sırasında yahut sonrasında kanama, pelvik (alt karın) ağrı, olağandışı vajinal akıntı ya da kanlı akıntı üzere şikayetlere sebep olabilir. Bu stil şikayeti olan her bayanın gecikmeden bayan doğum uzmanına muayene olması gerekir.
Korunma yolları nelerdir?
Hastalığın önlenmesindeki en tesirli birincil muhafaza aşılama programıdır. HPV aşısı 9 yaşından itibaren cinsiyet fark etmeksizin uygulanabilir. Aşı için en ülkü aşılama vakti cinsel tecrübe şimdi başlamadan yapılmasıdır; cinsel hayat faal olduktan sonra ise her yaşta aşı yaptırılabilir. Aşılama dışında rahim ağzı kanserinden korunmak için; tertipli jinekolojik muayene, sağlıklı beslenme, tertipli spor yaparak bağışıklık sistemini güçlendirmek, sigaradan uzak durmak ve cinsel hastalıklara karşı şuurlu olmak çok kıymetlidir.
En değerli nedeni HPV virüsü
Rahim ağzı kanserinin en değerli nedeni HPV (Human Papilloma Virus)’dir. Daha çok cinsel yolla bulaşan bu virüsün yaklaşık 100’den fazla tipi mevcuttur. Birtakım tipleri genital siğile yol açarken kimi yüksek riskli tipleri ise kansere yol açmaktadır. Yüksek riskli HPV’lerden (HPV Tip 16,18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 ve 68) bilhassa HPV Tip 18 ve Tip 16, en büyük risk faktörüdür. Birçok bayan hayatının bir devrinde HPV virüsü ile karşılaşabilir ve bağışıklığının güçlü olması sayesinde rastgele bir hastalık oluşturmadan bu virüsü bedeninden atabilir. HPV taşıyıp uzun mühlet bedeninden atamayan bireylerin uzun mühlet bu virüse maruz kalması sonucu rahim ağzı kanseri gelişebilir.
Nasıl tedavi edilir?
Rahim ağzı kanseri tanısı konulan bir hastada tedavi hastalığın evresine nazaran yapılır. Erken evre rahim ağzı kanserinde sıklıkla birincil tedavi prosedürü cerrahidir. Son vakitlerde genç yaş kümesinde görülme sıklığının artması nedeniyle çocuk doğurma istemi olan hastalarda rahim ağzının bir kısmı çıkarılarak yapılan rahmin korunduğu cerrahi yollar de mevcuttur. İleri evrelerde ise cerrahi mümkün olmayabilir kemo-radyoterapi yahut kombine metotlar tercih edilebilir.
Kimler risk altında?
Rahim ağzı kanserinin risk faktörleri ortasında; çok eşli olmak, sigara içmek, cinsel münasebete 20 yaşından evvel başlamak, çok sayıda doğum yapmak, bağışıklık sisteminin zayıf olması, sık vajinal enfeksiyon geçirmek sayılabilir. Gelişmiş ülkelerde rahim ağzı kanserine karşı uygulanan tarama programları (PAP Smear ve HPV testi) ve aşı programları ile görülme sıklığı bariz derecede azalmıştır. Ülkemizde ulusal kanser tarama standartlarına nazaran 30 yaş öncesi her cinsel faal bayan PAP Smear testi ile 30-65 yaş ortasındakiler ise PAP Smear + HPV DNA testi ile taranmaktadır. HPV ve Smear testi jinekolojik muayene sırasında yapılan ağrısız ve acısız süreçlerdir. HPV testi müspet çıktığında virüsün tipi ve smear testinin sonucuna nazaran daha ileri inceleme yapılabilmektedir. Böylelikle kansere tam dönüşüm sağlamadan kanser öncesi lezyonlar tespit edilip tedavi edilmektedir. Bu sebepten dolayı jinekolojik denetimlerin aksatılmaması gerekir.